Tại sao thường dùng cát để dập tắt đám cháy là câu hỏi nhiều người đặt ra khi thấy một đám lửa nhỏ được xử lý nhanh gọn chỉ với cát. Phương pháp này xuất hiện ở nhiều nơi, từ bếp nấu đến kho xưởng hay công trường. Bài viết sẽ giải thích cơ chế cát dập lửa và đề cập thêm đến vai trò của dây thoát hiểm trong các tình huống cần rời khỏi khu vực cháy.
Để hiểu tại sao thường dùng cát để dập tắt đám cháy, trước hết cần nắm được nguyên tắc cơ bản của một đám cháy. Mọi đám cháy đều cần ba yếu tố: nhiệt, nhiên liệu và oxi. Khi một trong ba yếu tố này bị loại bỏ, quá trình cháy sẽ bị gián đoạn và lửa tắt. Đây là lý do tại sao các biện pháp dập lửa thường xoay quanh việc giảm nhiệt, loại bỏ nhiên liệu hoặc hạn chế oxi.
Nước khi phun lên lửa sẽ làm giảm nhiệt độ bề mặt
Ví dụ, nước khi phun lên lửa sẽ làm giảm nhiệt độ bề mặt, trong khi bình chữa cháy CO₂ hoặc bột khô chủ yếu loại bỏ oxi khỏi đám cháy. Cát là một giải pháp tự nhiên và đơn giản, vừa ngăn oxi tiếp xúc với nhiên liệu vừa hấp thụ nhiệt, giúp lửa nhanh chóng bị dập. Đó là lý do tại sao thường dùng cát để dập tắt đám cháy, đặc biệt trong các tình huống khẩn cấp mà thiết bị chữa cháy chuyên dụng không có sẵn.
>>> XEM THÊM: Thang thoát hiểm ngoài trời là gì? Những tiêu chuẩn cần biết trước khi lắp
>>> MUA NGAY: Bộ dây thoát hiểm tự động Nikawa KDD-7F (tầng 6-7)
Khi rắc cát lên ngọn lửa, các hạt cát sẽ bao phủ bề mặt nhiên liệu, ngăn không cho oxi tiếp xúc trực tiếp với vật liệu đang cháy. Nhờ đó, quá trình cháy bị gián đoạn và ngọn lửa giảm nhanh chóng. Đây là cơ chế chính giải thích tại sao thường dùng cát để dập tắt đám cháy trong các đám cháy nhỏ hoặc các bếp nấu dầu mỡ, nơi bình chữa cháy khó tiếp cận.
Bên cạnh đó, cát còn có khả năng hấp thụ nhiệt, làm giảm nhiệt độ bề mặt vật liệu đang cháy. Với những đám cháy nhỏ, cát vừa ngăn ngọn lửa tiếp xúc với oxi, vừa làm nguội bề mặt, từ đó hạn chế nguy cơ lửa bùng phát trở lại. Nhờ khả năng dẫn nhiệt kém, cát giữ nhiệt lượng tại chỗ, giúp người dùng kiểm soát ngọn lửa tốt hơn.
Cát còn có khả năng hấp thụ nhiệt, làm giảm nhiệt độ bề mặt vật liệu đang cháy
Một ví dụ thực tế là trong bếp khi dầu mỡ bắt lửa, nước sẽ gây bắn dầu ra xung quanh, thậm chí làm lửa lan rộng. Trong tình huống này, rắc cát lên bếp sẽ dập lửa nhanh chóng và an toàn. Đây cũng là cách nhiều nhà xưởng, kho vật liệu dễ cháy thường chuẩn bị sẵn thùng cát để ứng phó nhanh khi lửa bùng phát.
>>> MUA NGAY: Bộ dây thoát hiểm tự động Nikawa KDD-9F (tầng 8-9)
Cát là công cụ chữa cháy đa năng trong nhiều tình huống, đặc biệt khi không thể sử dụng bình chữa cháy.
Ngoài việc dập lửa dầu mỡ, cát còn hữu ích với các thiết bị điện đang cháy vì nó không dẫn điện, giúp giảm nguy cơ chập điện hay giật điện cho người dùng. Với các vật liệu dễ cháy như giấy, rơm rạ hay gỗ, cát có thể bao phủ bề mặt, ngăn oxi tiếp xúc và làm nguội vật liệu, từ đó kiểm soát lửa hiệu quả.
So với bình chữa cháy, cát có ưu điểm là dễ tìm, chi phí thấp và không yêu cầu kỹ năng phun hay bảo dưỡng phức tạp. Tuy nhiên, cát cũng có hạn chế: không hiệu quả với đám cháy lớn, lan rộng hoặc cháy hóa chất đặc biệt. Do đó, trong thực tế, cát thường được sử dụng kết hợp với các biện pháp chữa cháy khác.
Ngoài ra, trong các tình huống khẩn cấp hoặc khi hỏa hoạn xảy ra ở những tầng cao, việc chuẩn bị dây thoát hiểm sẽ giúp bạn di chuyển an toàn và bảo vệ bản thân khi cần thoát ra ngoài.
Khi dùng cát, bạn cần đảm bảo an toàn cho chính mình và người xung quanh. Không phải tất cả các đám cháy đều thích hợp để dập bằng cát, đặc biệt là đám cháy lớn, cháy hóa chất hoặc cháy nhanh. Khi thao tác, bạn nên giữ khoảng cách an toàn, mặc đồ bảo hộ nếu có và tránh đứng trên vật liệu đang cháy để hạn chế rủi ro.
Khi dùng cát, bạn cần đảm bảo an toàn cho chính mình và người xung quanh
Ngoài ra, cát chỉ phát huy hiệu quả tối ưu khi được rắc đều trên bề mặt vật liệu đang cháy và khi lượng cát đủ để bao phủ toàn bộ nguồn lửa. Việc chuẩn bị sẵn cát và các dụng cụ hỗ trợ khác, điển hình là dây thoát hiểm, sẽ giúp người dùng chủ động hơn trong tình huống khẩn cấp, đảm bảo vừa dập lửa vừa có phương tiện thoát hiểm an toàn nếu cần.
>>> XEM THÊM: 5 kỹ năng thoát hiểm cơ bản cho trẻ mầm non không thể bỏ qua
Hiểu được tại sao thường dùng cát để dập tắt đám cháy giúp bạn phản ứng nhanh và chính xác trong các tình huống hỏa hoạn. Cát vừa ngăn oxi tiếp xúc với nhiên liệu, vừa hấp thụ nhiệt và làm nguội bề mặt, từ đó giúp lửa tắt nhanh hơn. Tuy nhiên, cát không phải là giải pháp cho mọi loại đám cháy, và người thao tác cần chú ý đảm bảo an toàn.
Nikawa là thương hiệu cung cấp dây thoát hiểm chất lượng
Bên cạnh đó, để tăng khả năng bảo vệ bản thân, việc chuẩn bị các thiết bị hỗ trợ an toàn như dây thoát hiểm là rất cần thiết, đặc biệt khi hỏa hoạn xảy ra ở các khu vực cao tầng hoặc khó tiếp cận. Hiện nay, Nikawa là thương hiệu cung cấp dây thoát hiểm chất lượng, dễ sử dụng và đáng tin cậy, hỗ trợ bạn và gia đình thoát hiểm an toàn trong các tình huống khẩn cấp.
>>> ĐỌC THÊM:
